Besin Zinciri
Canlılar arasında beslenme ilişkisi
Bir yaşam alanında canlılar arasında beslenme ilişkisini gösteren şekil ve şemalara besin zinciri denir.
●Bir besin zinciri mutlaka üretici bir canlı ile başlar. Besin zincirinde üreticiden tüketiciye doğru gidildikçe bir üst basamağa enerjinin ancak %10’u aktarılır.
●Besin zincirindeki herhangi bir canlının sayısındaki artış veya azalış bu canlılar arasındaki enerji akışını bozar.
Üreticiler;
● Bitkiler, su yosunları (Alg), siyano bakteriler ve öglena üretici canlılardır. Üreticiler besin zincirinde ilk basamakta yer alır.
● Üreticilerin hepsinde klorofil bulunur. Bu canlılar ışıklı ortamda fotosentez yolu ile besin ve oksijen üretirler.
Tüketiciler;
● Üreticilerle beslenenlere otçullar (1. dereceden tüketiciler), etle beslenenlere etçiller (2. dereceden tüketiciler), hem et hem otla beslenen canlılara ise hepçiller denir. Ayrıştırıcı canlılar da tüketicidir.
Ayrıştırıcılar
● Bütün canlıları çürütüp toprağa karıştıran ve madde döngüsüne katkı sağlayan canlılardan oluşur. Yok olmaları halinde ilk olarak üreticiler etkilenir.
● Ayrıştırıcılar şapkalı mantarlar ve bazı bakterilerden oluşurlar. Bütün canlı atıkları ve canlı ölülerini çürüttükleri için hepsi ile ilişkilidirler. Bu yüzden her basamakta yer alırlar. Atık maddelerin doğada birikimini engellerler.
● Besin zincirinde zararlı kimyasal maddeler vücuttan atılamayıp vücut içinde tutuluyorsa; üreticilerden son tüketicilere doğru gidildikçe bir sonraki canlıda birikecektir. Bu duruma biyolojik birikim denir.
● Üreticilerden tüketicilere doğru gidildikçe, aktarılan enerjiyi gösteren şemaya enerji piramidi denir.
Enerji piramidinde aşağıdan yukarıya doğru gidildikçe;
● Aktarılan enerji azalır.
● Birey sayısı azalır.
● Canlıda biriken zararlı madde, biyolojik birikim artar.
● Canlı büyüklüğü artar.
● Biyokütle azalır.
Ekosistemlerde birçok besin zinciri birbiri ile ilişkilidir. Bu karmaşık beslenme ilişkisine besin ağı denir.
● Ekosistemlerde canlı çeşitliliği ne kadar fazla ise; canlıların besin ağı ilişkisi artar. Bu da ekosistemi güçlü kılar.
● Besin ağında bir canlı sayısındaki değişim, tüm besin ağındaki canlı sayısını etkiler.
MİLYONER YARIŞMASI
Oyna-Ekle
KADER KISMET
Sınıf İçin Yarışma Oyna-Ekle
BÜYÜK RİSK
Sınıf İçin Yarışma Oyna-Ekle
ONLİNE DENEME
Her Sınıf ve Üniteye Ait Türkiye Sıralamalı