Sıvı Basıncı
Konu Anlatımı
Sıvı Basıncı:
* Sıvılar; katılar gibi ağırlıklarından dolayı kap tabanına basınç uygular. Ayrıca kap içinde de temas ettikleri her noktaya basınç uygular. Ancak kap içindeki her noktada uygulanan basınç aynı değildir.
* Sembolü “P” harfi ile gösterilir.
* Birimleri “Pascal (Pa)” dır.
Sıvı Basıncı Nelere Bağlıdır?
* Sıvı basıncı sıvının yüzeyden olan uzaklığına (derinliğe) ve sıvının yoğunluğuna bağlıdır.
Sıvı basıncı sıvının derinliği (h) ile doğru orantılıdır.
Sıvı yoğunluğu (d) sabit kalmak şartıyla; derinlik artarsa basınç artar, derinlik azalırsa basınç azalır.
Sıvı basıncı sıvının yoğunluğu (d) ile doğru orantılıdır.
Derinlik (h) sabit kalmak şartıyla; yoğunluk artarsa basınç artar, yoğunluk azalırsa basınç azalır.
!!! NOT:
Bir sıvının yüzeye uyguladığı basınç; Basınç=Derinlik x Yoğunluk (P=h x d) bağıntısıyla hesaplanır.
!!! PÜF NOKTALAR
* Sıvı basıncı kabın şekline ve sıvının miktarına bağlı değildir. Şekildeki bileşik kabın içerisine konulan sıvının yüksekliği eşittir. Buradan sıvı basıncının kabın şekline bağlı olmadığını anlarız. Kap tabanında oluşan sıvı basınçları eşittir.
* Köylerde su basıncının belirli bir seviyede olması için su depoları kullanılır.
* Derinlik arttıkça sıvı basıncı artacağı için sıvının akış hızı da artar. Ayrıca sıvının fışkırma mesafesi ile sıvı basıncı doğru orantılıdır.
* Değişik kaplarda sıvı basıncının zamanla değişimi aşağıdaki gibidir.
* Su deposunun yüksekliğinden az bütün evlere su gelecektir. Bu bir bileşik kap örneğidir.
* Baraj duvarları yukarıdan aşağıya doğru kalınlaşarak inşa edilir. Sebebi derinlere inildikçe basıncın artması ve duvarın basınca dayanmasını sağlamaktır.
Pascal Prensibi
* Sıvılar sıkıştırılmadığı için üzerlerine uygulanan basıncı her yöne eşit şekilde iletir. Buna “Pascal Prensibi” denir. Bu prensip Blaise Pascal tarafından keşfedilmiştir.
* İçi su dolu balonuna eşit büyüklükte delik açılıp üzerine bastırıldığında, deliklerden fışkıran suların aynı uzaklığa gittiği görülür. Bunun sebebi Paskal prensibine göre sıvı basıncı her noktaya aynen iletilmesidir.
Pascal Prensibinin Uygulama Alanları:
* Su cenderesi: Kesitleri farklı 2 silindirin tabanından birleşmesiyle oluşan bir bileşik kaptır. Küçük piston üzerine uygulanan az kuvvet, büyük silindirde fazla olarak elde edilir. (F < G) Sıvı basıncı her tarafta aynıdır.
* Otomobil fren sistemleri: Otomobiller fren sistemleri (hidrolik fren) Pascal prensibi ile çalışır.
* Hidrolik kaldırma sistemleri (Hidrolik lift): Traktör, itfaiye merdiveni, kepçe, damperli kamyon gibi araçlarda kullanılır.
* Su tulumbası: Su kuyularından, su çekmek için geliştirilmiştir.
* Berber koltuğu: Az bir kuvvet uygulanarak koltuk kaldırılabilir.
* Hidrolik direksiyon: Araçlarda kullanılan hidrolik direksiyon az bir kuvvetle tekerin çevrilmesini sağlar.
* İlaç pompaları: İlaçlama yapmada kullanılan pompa (tulumba) Pascal prensibi ile çalışır.
* Hidrolik press: Sanayi ve hurdalıklarda sıkıştırma amacı ile kullanılır.
* Ayrıca su depoları, yağdanlık, parfüm şişelerinde de pascal prensibi kullanılır.
MİLYONER YARIŞMASI
Oyna-Ekle
KADER KISMET
Sınıf İçin Yarışma Oyna-Ekle
BÜYÜK RİSK
Sınıf İçin Yarışma Oyna-Ekle
ONLİNE DENEME
Her Sınıf ve Üniteye Ait Türkiye Sıralamalı